Feline Lower Urinary Tract Disease : katten met blaasgruis
Aandoeningen van de lagere urinewegen bij katten (FLUTD)
Wat is FLUTD?
FLUTD is niet een enkele aandoening maar een term die gebruikt wordt om de aandoeningen te omschrijven die de lagere urinewegen bij katten aantasten. Er zijn vele mogelijke oorzaken van FLUTD maar de meeste onderliggende oorzaken vertonen dezelfde karakteristieke symptomen:
frequente en niet geslaagde pogingen tot urineren urineren op ongewenste plaatsen urineren is pijnlijk, pijn in het abdomen bloed in de urine overmatig likken van de schaamstreek
Wat zijn de oorzaken van FLUTD?
Als uw kat een van de bovengenoemde symptomen vertoont, moet u onmiddellijk uw dierenarts raadplegen.
Diagnose en behandeling van FLUTD kunnen echter frustrerend zijn. Geschat wordt dat ongeveer 10% van de katten die door dierenartsen onderzocht worden met FLUTD samenhangende aandoeningen hebben.
Blaasstenen, blokkering van de urethra, kanker, neurogenetische stoornissen, virale en bacteriële infecties, anatomische afwijkingen en verwonding kunnen oorzaken zijn. Zelden wordt geconstateerd dat bacteriën en virussen de bron van irritatie zijn en in bijna de helft van de gevallen kan geen specifieke oorzaak van de aandoening worden vastgesteld.
Katten die zelf hun eten gaan zoeken hebben minder last van FLUTD
De meest geconstateerde oorzaak van FLUTD is de vorming van gruis, kleine steentjes of kristallen, die blaasstenen genoemd worden. Deze stenen irriteren de lagere urinewegen en kunnen de doorgang van de urine gedeeltelijk of zelfs geheel blokkeren. Dit kan een levensbedreigende situatie worden.
Katers zijn vatbaarder voor FLUTD dan poezen, wat in verband kan worden gebracht met hun fysiologie.
Een kater heeft een nauwer urinekanaal, zodat dit gemakkelijker geblokkeerd raakt. De penis van de kater verloopt conisch naar de top toe waardoor een kater meer kans heeft op een urinewegverstopping.
FLUTD heeft een bijzonder grote negatieve invloed op de kwaliteit van het leven van de kat en het kan moeilijk voor de eigenaar zijn om hiermee om te gaan. Het is niet ongebruikelijk dat, afhankelijk van de onderliggende oorzaak en de doeltreffendheid van de behandeling, de symptomen zich opnieuw voordoen.
Analyse
Als uw dierenarts urinestenen heeft geconstateerd, zal door analyse worden bepaald welke soort stenen dit zijn.
Er zijn verschillende soorten stenen en iedere soort heeft zijn eigen chemische samenstelling.
Er zijn stenen die aanvankelijk in de nieren gevormd worden.
De meest voorkomende bij katten geconstateerde urinestenen zijn struviet- of calciumoxalaatstenen. 10 tot 15 jaar geleden waren meer dan 80% van de urinestenen bij katten struvietstenen en werd in maar 2% van de gevallen calciumoxalaatstenen geconstateerd.
Calciumoxalaat kristallen Struviet kristallen
Dit is in de loop der tijd veranderd. Uit laboratoriumgegevens blijkt dat de frequentie van struviet urinestenen duidelijk is afgenomen, terwijl die van calciumoxalaatstenen is toegenomen van 2% tot 17,5% (Europa) of zelfs 53% (Verenigde Staten).
Behandeling door voeding van aan struviet of oxalaat gerelateerde FLUTD
Struviet en calciumoxalaat zijn de urinestenen die het meest gevoelig zijn voor beïnvloeding door voeding. Gebleken is dat voedingsbestanddelen belangrijk zijn voor de ontwikkeling en de behandeling van struviet en calciumoxalaat stenen bij katten.
De samenstelling van de urine wordt sterk beïnvloed door de inname van voedsel en vloeistof. Ieder soort kristal of steen ontwikkelt zich onder verschillende of zelfs tegengestelde omstandigheden. Daarom moet de behandeling door voeding van deze beide aandoeningen op twee verschillende manieren aangepakt worden.
De toe te passen voedingstherapie is altijd afhankelijk van de analyse van de kristallen en/of urinestenen. Het doel is verdere vorming van stenen te stoppen door de onderliggende oorzaken weg te nemen of onder controle te brengen.
Struvite Urinary Formula is een dieet voor de behandeling, door voeding, van aan struviet gerelateerde FLUTD. Struvite Urinary Formula verhoogt de zuurgraad van de urine van uw kat en verlaagt de concentratie van mineralen in de urine. Een zuurrijke urine (pH-waarde tussen 5,9 en 6,3) geeft minder aanleiding tot de vorming van struvietkristallen.
Oxalate Urinary Formula is een dieet voor de behandeling, door voeding, van aan calciumoxalaat gerelateerde FLUTD bij katten. Oxalate Urinary Formula leidt tot een hogere pH-waarde van de urine en verlaagt de hoeveelheid vrije calcium in de urine. In een meer alkalische urine (pH-waarde tussen 6,4 en 6,8) zal minder calciumoxalaat kristalliseren.
Katten zijn gewoontedieren. Een verstoring van hun normale gewoonten kan de aanzet geven tot FLUTD. De katteneigenaar kan een belangrijke bijdrage leveren aan het verminderen van stress bij zijn kat door :
de kat geen restjes van zijn eigen maaltijd en niet teveel traktaties te geven ervoor te zorgen dat er altijd veel vers, schoon water klaarstaat de kat op regelmatige tijdstippen eten te geven en op dezelfde rustige plaats Dit is wat we bedoelen met een rustige plaats…….. de kattenbak nog vaker schoon te maken: katten hebben de neiging hun urine op te houden wanneer de kattenbak niet schoon is te proberen zo weinig mogelijk stress bij de kat te veroorzaken: stress kan de vocht- en mineralenbalans van een kat beïnvloeden de kat regelmatig door de dierenarts te laten onderzoeken
Wat als de urinewegen geblokkerd zijn?
Een levensbedreigende situatie is als er zodanig veel kristallen zich ophopen in de urineleider van de kat dat het dier niet meer kan plassen. De urineproductie gaat verder maar kan niet naar buiten. Door de drukverhoging in de nieren krijgen we nierinsufficientie die kan resulteren in de dood van uw kat.
Een levensreddende operatie moet uitgevoerd worden : een urethrotomie. We maken van een kater een kattin. De urineleider wordt breder gemaakt waardoor de urine mét de kristallen beter kunnen afgevoerd worden.
De Plaskater
Inleiding
De naam plaskater wordt gebruikt voor een kater die plotseling niet meer kan plassen, meestal veroorzaakt door een verstopping van de plasbuis. Deze aandoening komt niet alleen bij katers, maar ook bij poezen voor, echter bij de laatste zien we minder vaak complete verstoppingen van de plasbuis (=urethra). Het is een uiting van een complex van aandoeningen van de blaas en plasbuis bij de kat. Dit complex staat bekend onder de naam Feline Lower Urinary Tract Disease (=FLUTD). Het is een groep van aandoeningen waarvan verschillende een ontsteking van de lagere urinewegen kunnen veroorzaken
FLUTD
Dit is een verzameling van verschillende aandoeningen van de blaas en plasbuis bij katten. Meestal uit het zich in de vorm van een blaasontsteking. Deze ontsteking bezorgt het dier ongemak. Soms kan het dier zelfs niet meer plassen. Indien een dier langere tijd – een dag – niet kan plassen is dit altijd een spoedgeval en dient u een dierenarts te raadplegen. Een volledige verstopping (obstructie) kan onherstelbare schade veroorzaken, niet alleen aan de blaas, maar ook aan de nieren.
De verstopping wordt meestal veroorzaakt door kleine kristalletjes die gevormd worden in de blaas. Aangezien bij katers de plasbuis veel nauwer is dan bij poezen, verstopt deze eerder en zien we sneller problemen bij katers. Er zijn een aantal factoren die het ontstaan van FLUTD beïnvloedden.
Het ontstaan van FLUTD kan worden veroorzaakt door de volgende risicofactoren:
Voeding: hoge gehalten aan bepaalde mineralen in het voer maken de kans op kristalvorming groter. Er kunnen meerdere kristallen gevormd worden, maar struvietkristallen zijn de meest voorkomende. Tevens bepaalt het voer de zuurgraad van de urine. Indien de urine minder zuur wordt treedt er eerder kristalvorming op
Gedrag:
weinig bewegen, verminderde wateropname, minder vaak gaan plassen (bijvoorbeeld door vuile of anderszins onaantrekkelijke kattenbak). Vooral het minder frequent gaan plassen speelt een voorname rol in de ontwikkeling van FLUTD.
Overgewicht:
zwaarlijvigheid speelt een belangrijke rol. Dikke katten en poezen bewegen minder. Bij verminderde activiteit zijn ook darmen en andere orgaanstelsels minder actief.
Geslacht:
vanwege de nauwere plasbuis bij katers zien we bij deze sneller volledige obstructies van de plasbuis dan bij poezen.
Hoe herken je het?
Aangezien de obstructie van de urethra levensbedreigend kan zijn, is het van belang dat u als katteneigenaar in staat bent om de symptomen die mogelijk hierop kunnen wijzen, kunt herkennen. Neem onmiddellijk contact op met uw dierenarts als u een van onderstaande symptomen opmerkt.
Urine met bloed erin, abnormale kleur van de urine.
Veel persen tijdens de mictie (=het plassen), of vaak plassen van slechts kleine hoeveelheden, miauwen of schreeuwen als zij/hij op de kattenbak is.
Gedragsveranderingen als lusteloosheid of juist onrust, vaak naar de kattenbak lopen, klaaglijk miauwen, zich verstoppen of niet willen eten, veelvuldig likken rond anus en penis of vulva.
Plots plassen op afwijkende plaatsen, of plassen in huis
Abnormale houding tijdens de mictie
Wat zal de dierenarts doen?
Voor een juiste diagnose zal de dierenarts In eerste instantie urine willen hebben voor onderzoek. Het is van belang dat u deze meeneemt. Tegenwoordig hoeft het geen probleem meer te zijn om urine bij katten te verzamelen. Er zijn bij de dierenarts kattenbakkorrels verkrijgbaar die geen vocht opnemen, en die de urinesamenstelling niet veranderen. Hierdoor is het voor u mogelijk om makkelijk urine te verzamelen, en de dierenarts kan zijn chemische bepalingen van de urine doen.
De dierenarts zal achtereenvolgens onderzoeken:
Is er sprake van een plasbuis verstopping
Is er sprake van een blaasontsteking
Zitten er kristallen in de urine en zo ja, welk type
Vervolgens kan hij een diagnose stellen en uw dier adequaat behandelen. Er is groot verschil in de behandeling van een dier met kristallen in de urine (=kristalurie)en een zonder kristallen. Bij kristalurie is het van groot belang om de gevormde kristallen op te lossen. Dit kan door middel van voer gebeuren.
Verder kan de arts nog röntgenfoto’s nemen om te kijken of er sprake is van blaasstenen, een tumor, poliepen of een aangetaste blaaswand. Verder onderzoek kan bestaan uit een echo, of bacterieel onderzoek (uitsluitend uit urine door blaaspunctie verkregen, steriele urine dus). Lang niet alle “blaasontstekingen” hebben bacteriën als oorzaak, en antibiotica zullen dus niet in alle gevallen aangewezen zijn.
Behandeling
De behandeling zal dus afhankelijk zijn van de oorzaak. Veelal zal er een speciaal dieet gegeven worden. Vaak zullen er antibiotica gebruikt worden, en meestal een tijdje een pijnstiller. Is er echt sprake van een algehele obstructie van de urethra, dan moet er een katheter in de plasbuis gebracht worden tot in de blaas. Dit kan zeer lastig zijn, aangezien de plasbuis heel erg nauw is, en verstopt zit met kristallen! Als het gelukt is om de katheter te plaatsen, dan zal de blaas gespoeld worden. Vaak wordt de katheter enige dagen op zijn plek gelaten om zodoende een volgende verstopping te voorkomen. De behandeling wordt voortgezet totdat er in de urine geen afwijkingen meer gevonden worden. Vaak zal er overwogen worden om gedurende langere tijd, soms levenslang, speciaal dieet voer te geven.
