Wat is het?
Conjunctivitis is een ontsteking van het bindvlies van het oog. Dit is de binnenbekleding van de oogleden. Bij de meeste van onze huisdiersoorten is er ook nog een “derde” ooglid te zien, in de binnenhoek van beide ogen (het “knipvlies”). Ook dit laatste bestaat uit bindvlies en doet dus ook mee in geval van ontsteking van het bindvlies.
Wat zien we?
Kenmerken van een ontsteking zijn zwelling, roodheid, warmte en pijn. Bij conjunctivitis worden dus de conjunctivae (het bindvlies dus) rood, gezwollen en zijn soms pijnlijk of jeuken (figuur 1). Vaak is er sprake van een pussige ooguitvloeiing. Soms wrijven de dieren met hun poten over de ogen of met hun kop langs voorwerpen zoals bijvoorbeeld een mat. Indien het een pijnlijke ontsteking is zullen ze het aangetaste oog geheel of gedeeltelijk dichtknijpen.
Hoe ontstaat het?
Onze huid en dus ook de bindvliezen van de ogen vormen een natuurlijke barrière tegen binnendringende ziekteverwekkers als bacteriën en virussen. Ziektekiemen kunnen op de ogen terechtkomen. Als de patiënt verminderde weerstand heeft of wondjes, veroorzaken zij problemen De ziektekiemen krijgen de kans om “aan te slaan” en de patiënt ziek te maken. Bij verminderde of veranderde weerstand kunnen ook reacties van het bindvlies optreden door invasie van ziekteverwekkers, of soms zelfs door iets waar je allergisch op reageert (pollen, schilfers, stuifmeel etc., (zie figuur).
Niet ieder “rood” oog is een ontsteking!
Bij aandoeningen die ernstiger zijn dan een simpele conjunctivitis zien we in eerste instantie ook conjunctivitis verschijnselen (zwelling, tranenvloed, roodheid, pijn). Echter bij beschadigingen aan het hoornvlies of zelfs van nog diepere delen van het oog is het geven van alleen een zalfje of druppel absoluut onvoldoende. Bij glaucoom, een zeer bedreigende verhoogde oogboldruk, zal de hond in eerste instantie alleen wat rode conjunctivae hebben. Dit is echter een spoedgeval!
Wanneer naar de dierenarts?
Uit het voorgaande blijkt al dat eigenlijk iedere afwijking aan een oog door de dierenarts moet worden beoordeeld. Het is vaak heel moeilijk om de juiste diagnose te stellen, en hier is toch wel kennis voor nodig. Sommige oogziekten beginnen onschuldig maar hebben een snel en ernstig verloop. Bedenk dat je maar 2 ogen hebt! Voor u van belang om te onthouden zijn de volgende punten.
Dichtknijpen van een oog
Over het oog wrijven of langs objecten wrijven
Rode, gezwollen bindvliezen
Bloedvaatjes die over het hoornvlies lopen
Meer tranen dan voorheen
Pussige ooguitvloeiing
Korsten in de ooghoeken of op de oogleden
Dikke oogleden
Waas op het hoornvlies
Lichtschuw zijn
Verminderd gezichtsvermogen
Bollere ogen dan normaal
Bij al deze zaken doet u er goed aan om de dierenarts te bellen. Een krab over het oog of een doorn in de oogbol zijn spoedgevallen!
Bij een fatsoenlijk oogonderzoek hoort naast het zorgvuldig inspecteren van de oogbol, de oogleden en de binnenzijde van het knipvlies, ook een meting van de traanproductie (Schirmer Tear Test; m.b.v. een paar simpele papierstrookjes) en een fluoriscine kleuring ter controle van beschadigingen van het hoornvlies.
Behandeling van conjunctivitis
Zoals al gesteld, zijn er meerdere oorzaken voor het krijgen van een conjunctivitis. De meeste vormen zijn te verhelpen met óf een antibioticum óf een combinatie van een antibioticum met corticosteroïden. Deze laatste medicijnen mogen alleen worden toegediend nadat een arts heeft vastgesteld d.m.v. fluoriscine kleuring dat er geen beschadiging van het hoornvlies is. Bijna alle oogmiddelen zijn of als zalf of als druppel te verkrijgen. Bij extreem pussige ogen moeten deze voor toediening van de medicijnen worden gereinigd, bijvoorbeeld met fysiologische oplossing.
Zalven dient men toe door een streepje zalf op de oogbol aan te brengen, waarbij de hand met de tube op de kop van de patiënt steunt: beweegt deze plotseling, dan beweegt je hand mee, en prik je hem/haar niet in de oogbol. Druppels dienen te vallen, waar bij de kop omhoog wordt gehouden en het onderste ooglid open wordt gesperd. Indien de druppel aan het tuitje van het flesje hangt en ook het oog raakt is de inhoud van het flesje besmet.
De meeste zalven en druppels moeten zo vaak als maar kan, maar minstens 5 x per dag, worden toegediend. Dit omdat de contacttijd van het product met het oog maar zo kort is. Een aangebroken verpakking is meestal een maand houdbaar. Op de verpakking dient te staan hoe het product bewaard moet worden.
