Wat wij over het algemeen baarmoederontsteking noemen is een ontsteking van het baarmoederslijmvlies. Onder invloed van geslachtshormonen ontaardt het slijmvlies dat de binnenkant van de baarmoeder bedekt. Er ontstaan talrijke kleine blaasjes in het slijmvlies en een ophoping van slijm in de baarmoeder. De kat vertoont dan nog geen ziekteverschijnselen.
Door bacteriën die in de baarmoeder zijn doorgedrongen kan het opgehoopte slijm infecteren. De bacteriën in de baarmoeder scheiden een gif uit dat o.a. veroorzaakt dat de nieren geen vocht meer kunnen vasthouden. Er wordt extra veel urine uitgescheiden en de kat drinkt erg veel water. Je ziet nu soms ook dat de poes af en toe braakt en ernstig algemeen ziek worden. De temperatuur kan hoog oplopen. Maar meestal is het verloop veel rustiger.
Er is nu pus gevormd in de baarmoeder. Dit pus komt door de vagina naar buiten. Ze kan geel tot chocoladekleurig zijn. Een probleem hierbij is dat poezen zo schoon op zichzelf zijn, dat ze de uitvloeiing zelf weglikken voor de eigenaar het ziet.
Baarmoederontsteking kan ook kort na een bevalling optreden. De oorzaak is dan meestal dat één of meer (delen van) nageboorten niet zijn uitgedreven. Ook kan een dood jong in de baarmoeder zijn achtergebleven. Daarnaast kan er ook sprake zijn van een gewone bacteriële infectie, die is ontstaan rond de geboorte.
Bij een baarmoederontsteking na een bevalling wordt de poes 1-3 dagen na de bevalling zeer ernstig algemeen ziek. De buik is hard, er kan een vieze vaginale uitvloeiing zijn. De moeder produceert niet genoeg melk meer, waardoor de kittens niet meer in gewicht toenemen.
Deze vorm van baarmoederontsteking is meestal beter te behandelen. In dit geval bestaat de behandeling uit het toedienen van antibiotica en eventueel doorspoelen van de baarmoeder met een antibioticum.
Naast de baarmoederontsteking waarbij het pus uit de vagina komt, kan het ook zijn dat de baarmoedermond gesloten is en het pus dus in de baarmoeder blijft. Deze katten worden meestal erg snel ernstig ziek. Ze vermageren, zijn erg lusteloos en erg depressief. Braken en diarree kunnen ook voorkomen. Op röntgenfoto’s is te zien dat de baarmoeder vergroot is.
Daarnaast kan, net als bij een ‘open’ baarmoederontsteking, met bloedonderzoek duidelijk worden dat er een ontsteking gaande is.
Het is duidelijk dat er een medische behandeling nodig is bij een baarmoederontsteking. Zonder behandeling kan de baarmoeder scheuren waardoor de bacteriën in de buik komen, dit kan fataal zijn voor de poes.
De meest voorkomende behandeling van een baarmoederontsteking is het operatief verwijderen van de baarmoeder. In het beginstadium van de ontsteking is dit bijna een routine operatie. Als de ontsteking al langer aanwezig is, wordt de operatie wat meer gecompliceerd.
Meestal wordt er na de operatie nog een antibioticakuur voorgeschreven.
Maar als het gaat om een fokpoes, is de verwijdering van de baarmoeder natuurlijk een vergaande ingreep.
Een alternatief is de medicamenteuze behandeling met een Prostaglandine. Dit is een groep medicijnen die het niveau van het progesteron in het bloed verlagen, de baarmoedermond ontspannen en samentrekking van de baarmoeder stimuleren waardoor de bacteriën en het pus uit de baarmoeder worden verwijderd. Deze behandeling heeft bij een baarmoederontsteking met een open baarmoedermond een succespercentage van 75-90%. Maar het risico op herhaling van een baarmoederontsteking is 50-75% en de kans op succesvol verder fokken ligt op 50-75%. Bovendien heeft het wat bijwerkingen en is het niet aan te bevelen voor katten die al ernstig ziek zijn. Tijdens de behandeling met een Prostaglandine moet de kat goed in de gaten gehouden worden door een dierenarts. Er kunnen (tijdelijke) bijwerkingen ontstaan als braken, diarree, onrust en intensief likken.
Deze behandeling moet worden gecombineerd met een antibioticumkuur.
Als de behandeling goed is aangeslagen, moet de poes bij de eerste krolsheid gedekt worden. Het is goed om met de dierenarts te overleggen of er antibioticum (bv. Amoxicilline) gegeven moet worden tijdens de eerste 4 weken van de zwangerschap.
Een andere behandelingsmethode is het doorspoelen van de baarmoeder met een antibioticum. De meest gebruikte methode is om via de vagina het antibioticum de baarmoeder in te spuiten en zo door te spoelen. Een probleem hierbij is dat de baarmoeder van een poes een langgerekte hoornvorm heeft. Het antibioticum bereikt soms niet het einde van de baarmoeder. En dan moet alsnog de baarmoeder worden verwijderd.
Voor zover mij bekend, is er in Nederland eenmaal een andere methode gevolgd. Dit is een methode die vaker bij paarden wordt gebruikt. Hierbij wordt, simpel gezegd, de baarmoeder ook doorgespoeld met een antibioticum, maar vanaf het uiteinde van de baarmoederhoorns. Onder narcose bevestigt de dierenarts aan het eind van elk van de twee baarmoederhoorns een buisje waardoor op drie achtereenvolgende dagen een vloeibaar antibioticum wordt gespoten. Dit antibioticum komt na enige tijd uit de vagina vloeien. Na de derde behandeling worden de buisjes verwijderd. Natuurlijk moet de kat die dagen ook een kap op om te voorkomen dat ze aan de buisjes zit. In bovengenoemde situatie is de kat bij de 2 e krolsheid na behandeling gedekt en heeft toen 7 gezonde kittens ter wereld gebracht. Er zijn geen problemen meer geweest.
Het is goed om je te realiseren dat sommige medicijnen die progesteron bevatten (o.a. sommige poezenpillen) het ontstaan van een baarmoederontsteking bevorderen. Progesteron veroorzaakt namelijk een toename in grootte en dikheid van de baarmoederwand en klieren. Daarnaast belemmert Progesteron de natuurlijke (plaatselijke) weerstand op ontstekingen en vermindert de samentrekkingen van de baarmoeder. Hierdoor ontstaat er een ideale situatie voor de groei van bacteriën.
Kortom, als je poes lusteloos is, veel drinkt en plast en/of braakt; of als je een uitvloeiing ziet vanuit de vagina is het erg belangrijk om zo snel mogelijk naar de dierenarts te gaan met de poes. En bespreek met hem/haar de best mogelijke behandeling, er zijn meer mogelijkheden dan alleen baarmoederverwijdering.
Pyometra bij de kat
Vieze uitvloeiing uit de vagina bij een kat met een baarmoederontsteking Iedere katteneigenaar die gaat fokken vreest het moment waarop zijn dierenarts bij de kat een baarmoederontsteking constateert. Een baarmoederontsteking of pyometra wordt meestal operatief behandeld. De baarmoederontsteking is namelijk slecht met een antibioticium te behandelen. Het enige dat volgens veel dierenartsen overblijft is de kat te steriliseren zodat de moederpoes gered wordt.
Is een pyometra bij een kat te behandelen?
Hier antwoorden wij volmondig ja op!
We kunnen de baarmoeder van een poes behandelen met een intensieve maar doeltreffende methode. 80-90% van de katten met een pyometra kunnen we dusdanig herstellen dat ze weer een nestje kunnen krijgen.
Vieze uitvloeiing uit de vagina bij een kat met een baarmoederontsteking
Hoe herkent u een open pyometra
Het meest opvallende is vieze uitvloeiing uit de vagina, er is dan sprake van een open pyometra oftewel een met pus gevulde baarmoeder. De kat kan er goed ziek van zijn, maar dit is niet altijd het geval.
De pyometra ontstaat door:
Vlak na een dekking ten gevolge van de kater
Op elk tijdstip van de dracht,
doordat de vruchten afgestoten worden
Zonder aanwijsbare oorzaak na bijvoorbeeld een krolsheidDiagnose
U kunt met uw kat langskomen zodat we kunnen navoelen of uw kat geschikt is om te laten behandelen. Allereerst wordt gevoeld of er vruchten (kittens) in de baarmoeder aanwezig zijn. Is dit het geval dan zal met behulp van een rontgenfoto of echo bepaald worden in welk stadium de dracht is, ook kan er met de echo gekeken worden of er nog levende kittens zijn. Als er namelijk grote dode kittens of versteende vruchten (embryo's) in de baarmoeder zitten dan werkt deze methode niet. In dat geval moet er een keizersnede uitgevoerd worden op de helaas afgestorven vruchten.
Voelen we geen grote gevulde baarmoeder dan zal de baarmoeder behandeld worden volgens onderstaand protocol.
Onze behandeling
We nemen uw poes een paar dagen in onze kliniek op. Afhankelijk van hoe erg de baarmoederontsteking is duurt de behandeling gemiddeld tussen de 3 en 5 dagen.
Met een speciale sonde wordt de baarmoeder van een kat gespoeld. Het spoelvloeistof wordt diep in de baarmoeder ingebracht. We spoelen de baarmoeder
Elke dag krijgt de kat een lichte verdoving. We moeten namelijk een speciale sonde (=buis) via de vagina door de baarmoedermond in de baarmoeder brengen. Deze behandeling kan erg gevoelig zijn, zodat we de poezen altijd een lichte verdoving geven als we de baarmoeder gaan spoelen.
We brengen via de sonde een antibioticumoplossing diep in de baarmoeder in. Door het inbrengen van deze oplossing spoelen we de baarmoeder als het ware schoon.
De oplossing met een antibioticum wordt diep in de baarmoeder ingebracht
Baarmoeder samen laten trekken
We geven injecties met prostaglandine, dit is een middel dat de baarmoeder laat samentrekken. Hierdoor wordt de pusachtige inhoud met de antibioticumspoelvloeistof de baarmoeder uitgewerkt.
De kat krijgt een injectie met een sterke pijnstiller (temgesic), een extra pijnstiller (tolfedine) met ontstekingsremmende werking en een speciaal soort antibioticum dat goed in de baarmoeder doordringt.
Als het spoelsel van de baarmoeder schoon is, dan is de baarmoeder schoon en mag de kat naar huis.
Nabehandeling
Als u uw kat ophaalt dan krijgt u nog voor 2 weken antibioticum mee en een advies wanneer uw kat weer gedekt kan worden.
Er zijn katten die we bij de eerstvolgende krolsheid laten dekken, maar ook katten die eerst nog een keer krols moeten worden om de baarmoeder verder op te schonen.
De poes van de bovenste twee foto's hebben we behandeld. De poes lieten we bij de eerste krolsheid dekken en zie hieronder het resultaat: de eigenaar heeft ons foto's van de geboorte toegestuurd!
Het uiteindelijke resultaat: 4 prachtige kittens!
Handige katten links:
