Op weg naar de perfecte huiskat

Stel, je kat sproeit regelmatig tegen je driezitsbank. Of hij kan het maar niet laten met de kat van de buren te vechten. Of misschien heeft hij de gewoonte net zolang aan zijn vacht te likken totdat er kale plekken ontstaan. Zomaar een paar problemen waarmee je als eigenaar van een kat te maken kunt krijgen. Problemen waarmee vaak ook de dierenarts geen raad weet. In dat soort gevallen kun je terecht bij een kattengedragstherapeut. Wat die precies voor je kan betekenen, lees je hier.

katGedragstherapeuten voor honden zijn al heel wat jaartjes bekend.
Maar de laatste jaren zijn er ook steeds meer mensen die met hun kat naar een gedragstherapeut gaan.
Een kattengedragstherapeut is gespecialiseerd in kattengedrag. Hij of zij geeft voorlichting over het verzorgen en socialiseren van katten en kan probleemgedrag voorkomen en verhelpen.

Problemen die een kattengedragstherapeut kan aanpakken zijn bijvoorbeeld:
angst, onzindelijkheid, stress, agressie, binnenshuis sproeien en eet- en krabproblemen.

Socialiseren
“Kattengedragsproblemen kun je van twee kanten bekijken”, legt Marcellina Stolting, kattengedragstherapeute en eigenaar van het Kattengedragsadviesbureau in Amsterdam, uit. “Je hebt problemen waar de eigenaar last van heeft, zoals in huis plassen, en problemen waar de kat zelf last van heeft, zoals angst bijvoorbeeld. Nederland telt 3,3 miljoen katten en een heel groot deel daarvan heeft problemen.
Het blijkt dat maar elf procent van de katten goed in z’n vel zit.
Amerikaans onderzoek heeft zelfs uitgewezen dat 75 procent van de eigenaren wel eens heeft meegemaakt dat zijn kat in huis plast. We praten dus over een probleem van gigantische omvang. Niet alleen voor individuele katteneigenaren, maar ook voor asiels en opvanghuizen voor katten.”

Gedragsproblemen bij katten kunnen verschillende oorzaken hebben.
Problemen kunnen bijvoorbeeld ontstaan door stress, door de komst van een nieuw gezinslid of doordat een maatje van de kat is overleden. Maar verreweg de meeste problemen ontstaan door een gebrek aan socialisatie, weet Stolting. “Mensen denken vaak dat zij een kat kunnen socialiseren, maar dat gebeurt door moederpoes.
In de natuur blijven kittens anderhalf jaar bij hun moeder. Ze drinken van nature zes maanden van hun moeder. Als je ze al na zeven weken weghaalt, zijn ze niet goed gesocialiseerd. Dat is vragen om problemen. Raskatten blijven wat langer bij hun moeder, zo’n twaalf à dertien weken, en dat scheelt al enorm. Eigenlijk zouden alle kittens zo lang ze zogen bij hun moeder moeten blijven.”

huiskatMeewerken
Het Kattengedragsadviesbureau behandelt zo’n 2000 katten per jaar. Stolting: “Voordat een kat bij ons komt, gaat de eigenaar normaliter met hem naar de dierenarts. Die verwijst door naar ons, nadat hij heeft vastgesteld dat het probleemgedrag van de kat geen medische oorzaak heeft. Wij vragen de eigenaar eerst een uitgebreide vragenlijst in te vullen, zodat wij een indruk krijgen van de achtergronden en de klachten. Daarna observeren we de kat altijd aan huis. Vervolgens stellen we de diagnose en wordt een behandelplan opgesteld. In sommige gevallen kan de behandeling worden gestart zonder verwijzing van de dierenarts, bijvoorbeeld als er sprake is van stress doordat het maatje van de kat is overleden.”

De therapie die Stolting en haar gedragstherapeuten adviseren verschilt per situatie, per kat en per eigenaar. Stolting: “Wij kunnen bijvoorbeeld adviseren om meer te spelen met de kat, om een krabpaal aan te schaffen of om de kat meer, of juist minder te aaien. Soms krijgt de kat in combinatie met de therapie ook medicijnen, maar daarover moet de dierenarts beslissen. Dat mogen wij niet doen.”

Een behandeling duurt ongeveer twee maanden. Of de therapie slaagt, hangt helemaal af van de eigenaar. “Dat ligt nooit aan de kat”, zegt Stolting stellig. “Je kunt alle katten iets leren. Maar het is wel noodzakelijk dat de eigenaar meewerkt. Die moet zo’n vijftien à dertig minuten per dag voor de therapie uittrekken. Echt hoor, katten kun je alles leren: je kunt hem kunstjes leren zoals koppeltje duiken, maar je kunt hem ook leren vriendjes te worden met andere katten. Je kunt hem zelfs leren zelf zijn tanden te poetsen. Katten zijn heel intelligent.”

Spreekuur
Een behandeling door het Kattengedragsadviesbureau is gebaseerd op wetenschappelijke studies naar kattengedrag, sluit aan op het natuurlijke gedrag van de kat en is 100% katvriendelijk. “Ons adviesbureau werkt dus niet met methoden als katten straffen”, benadrukt Stolting. “Wij vinden het een uitdaging om problemen zonder straffen op te lossen. Dat lijkt logisch ja, maar toch gebeurt het dat katten gestraft worden. Straffen is zó makkelijk.”
Het Kattengedragsadviesbureau in Amsterdam houdt ook spreekuren bij dierenartsen, met name in de randstad. Katteneigenaren kunnen met de dierenartspraktijk een afspraak maken voor een persoonlijk, kort gesprek. Stolting: “Maar zonder kat, want die heeft al een probleem en dan is het niet fijn om ook nog naar de dierenarts te moeten.”
Kattengedragstherapie bestaat in Nederland nog maar een paar jaar. In het buitenland bestaat de therapie al tientallen jaren. “Ja, hier lopen we op dat gebied nogal achter”, bevestigt Stolting. “Voor een erkende opleiding tot kattengedragstherapeut moet je bijvoorbeeld nu ook nog in het buitenland zijn. Er is in ons land wel een opleiding op HBO-niveau, maar dat is een particuliere.”

Aangepaste verzorging binnenhuiskatten

kattenEen avontuurlijke woning
Het leven van een binnenhuiskat ziet er heel anders uit dan het leven van een kat die ook naar buiten kan. Voor een binnenhuiskat is jouw huis zijn hele wereld, in tegenstelling tot katten die naast hun gezellige thuis ook op avontuur kunnen trekken en een heleboel ontdekkingen doen in die grote wereld. Daarom is het belangrijk om wat afwisseling en avontuur in te bouwen in je woonst. Dat kan op diverse manieren, het is vooral belangrijk dat er iets verandert in de gekende omgeving van je kat, iets nieuws dat je pluizige viervoeter kan onderzoeken. Bied af en toe een nieuw speeltje aan, zet eens een grote doos klaar om in weg te kruipen of leg een opengevouwen krant op de vloer. Op die manier verdrijf je de verveling door de natuurlijke nieuwsgierigheid en ontdekkingsdrang van je huistijger te prikkelen. Deze kleine pleziertjes zorgen gegarandeerd voor een tevreden binnenhuiskat! Ook grote kattenkrabpalen en heuse kattenbomen zorgen voor een avontuurlijke omgeving binnen de vier muren van je woning. Dergelijke producten zijn in een dierenwinkel of dierenspeciaalzaak te koop.

Jachtinstinct en spelen
Katten die binnenhuis leven slapen aanzienlijk meer dan hun soortgenoten die zich buiten kunnen uitleven. Hierdoor schiet hun lichamelijke activiteit er als eerste bij in, wat de kans op overgewicht vergroot. Binnenhuiskatten verbruiken minder energie en hebben dus ook minder voer nodig. Daarbij is het belangrijk om je kat tot bewegen te stimuleren. Al leeft je kat binnenhuis, zijn jachtinstinct is tiptop in orde. Speel veel met je kat en laat hem achter balletjes en touwtjes aanhollen, dan kan hij zijn aangeboren jachtinstinct en overschot aan energie voldoende kwijt. Op die manier zal hij zich ook minder uitleven met ongewenst gedrag, zoals in de gordijnen gaan hangen bijvoorbeeld.

Vachtverzorging en haarballen
Huiskatten besteden ook veel tijd aan de verzorging van hun vacht. Daarbij slikken ze heel wat haren in die in hun keel blijven steken en daar lastige haarballen kunnen vormen. Katten in de vrije natuur lossen dit probleem simpel op door gras te eten, maar je wilt natuurlijk niet dat je kat aan je (mogelijk giftige) kamerplanten begint te knabbelen. Dit probleem is makkelijk te verhelpen door kattengras in huis te halen. Door van dit gras te eten kan poeslief zich makkelijk van zijn haarballen ontdoen en blijft zijn spijsvertering gezond.

Liefde en genegenheid
Elke kat heeft genegenheid nodig. Aangezien je kat niet naar buiten kan moet hij zijn genegenheid wel van jou krijgen. Trek daarom elke dag voldoende tijd uit voor een stevige knuffelsessie of wat schootliggen. De meeste binnenhuiskatten zijn niet graag langere tijd alleen. Jouw aanwezigheid en aandacht is dus heel belangrijk voor je kleine huistijger. Indien je kat vaak langere tijd alleen gelaten wordt, kan dit leiden tot gedragsstoornissen zoals onzindelijkheid. Moet je toch vaak weg dan kan het helpen om een vriendje in huis te halen voor je kat. Een soortgenoot verdrijft de verveling en is eens zo gezellig voor je pluizige viervoeter. Indien je in een klein appartement woont, hou het aantal poezenvriendjes dan beperkt: te veel katten in een kleine ruimte zorgt dan weer voor stress en territoriumdrang.

Veiligheid
Zorg voor voldoende veiligheid in je woonst. Voor katten die binnen leven kan een open venster of een balkon voor een grote verleiding zorgen om de wijde wereld in te trekken. De val kan echter hoog zijn en de buitenwereld houdt veel gevaren in voor een kat die altijd binnenshuis heeft geleefd, zoals auto’s en besmettelijke kattenziektes.

Medische verzorging
Ook binnenhuis levende katten kunnen best ingeënt worden. Ze komen dan wel niet in aanraking met mogelijk zieke soortgenootjes, ook het baasje kan door contact met andere katten de virussen in huis halen. Je kunt dus beter op veilig spelen en je kat laten vaccineren. Een huiskat heeft vaak minder natuurlijke slijtage aan de nagels dan een kat die veel tijd buiten doorbrengt. Het is daarom belangrijk om regelmatig de nagels bij te knippen. Een te lang uitgegroeide nagel kan in het voetzooltje groeien en geïnfecteerd raken. Het knippen van de nagels kan bij de dierenarts gebeuren of je kan het met wat oefening zelf. Indien je je onzeker voelt, vraag dan eerst aan de dierenarts om het te demonstreren. Met een nagelschaartje knip je het topje van de nagel weg. Zorg er voor dat je niet in het gevoelige ‘leven’ van de nagel knipt, dit is erg pijnlijk voor de kat en kan hevig bloeden.