Als de poes gedekt is, dan breekt er een spannende tijd aan! Meestal merkt u tijdens de eerste weken weinig veranderingen op, al kunnen sommige poezen wel enigszins veranderen qua karakter en/of gewoonten; zo kunnen sommige poezen al meteen meer gaan slapen, of wat meer gaan eten, anderen zijn dan misschien wat meer prikkelbaar t.o.v. de eigenaars of soortgenoten, nog anderen zijn aanhankelijker, etc. Dit is zeer afhankelijk van poes tot poes, en aan sommigen merkt u tijdens de eerste weken nog helemaal geen veranderingen op.
Schijnzwanger
Poezen kunnen ook schijnzwanger zijn, dit verschijnsel ontwikkelt zich meestal na een geslaagde- maar onbevruchte dekking. en in dat geval kunnen ze zich net als een zwangere poes gedragen, en kunnen ze ook de lichamelijke veranderingen ondergaan; ze kunnen dan meer gaan slapen, meer/vaker gaan eten, minder speels zijn, prikkelbaar, aanhankelijker, dikke buik krijgen, zelfs opgezette melkklieren, vloeiing uit de tepels, etc. …ook deze symptomen variëren weer van poes tot poes. U kunt dit het best melden aan uw dierenarts, en een afspraak maken om eens langs te gaan, deze zal de poes dan eens nakijken en meestal ook een antibioticum of andere medicatie geven, want bij een schijnzwangerschap bestaat de kans op infectie (baarmoederontsteking). Laat de poes bij voorkeur ook niet méér/vaker gaan eten, want dit zorgt enkel voor overbodige toename van het gewicht, en houdt de eventuele activiteit van de melkklieren in stand.
Maar stel dat u met zekerheid weet dat uw poes wél zwanger is, wat dan? U kan aan de hand van de dag(en) waarop ze werd gedekt, gaan uitrekenen rond welke datum de poes is uitgerekend om te bevallen. Een poes bevalt in principe rond de 63ste-65ste dag, maar poezen kunnen bevallen vanaf dag 59, en zelfs pas op dag 70 ! De 65ste dag is dus een beetje de gemiddelde bevallingsdatum, en de meeste poezen bevallen dan ook rond die tijd.
Tijdens de eerste weken zal de eetlust en gewicht stilaan gaan toenemen. Veel poezen nemen dan ook al duidelijk meer rust, maar anderen spelen nog vlijtig door alsof er niks aan de hand is. Het is belangrijk dat u haar een heel goede voeding geeft, bij voorkeur een kittenvoer, deze is iets calorierijker en is erg geschikt om aan uw zwangere poes te geven, op die manier krijgt ze een energierijke voeding naar binnen die goed is voor de ontwikkeling van haar kittens, en zorgt er ook voor dat er genoeg voedingsstoffen overblijven voor haarzelf! Extra verwennerijtjes mogen wel, maar ga daar tijdens de zwangerschap niet plots in overdrijven, want de poes loopt dan kans om overgewicht te krijgen, waardoor de zwangerschap lastiger kan zijn, en tevens kan het ook de bevalling bemoeilijken of zelfs belemmeren. Een gewone gezonde, energierijke voeding (zoals kittenvoer) volstaat eigenlijk al. En ook al is de poes stilaan meer gaan eten, toch zal de opname van voedsel vooral tijdens de laatste 2 weken gaan toenemen. De voedingsgewoontes van de kat kunnen dus een beetje veranderen in deze periode.
Betreft het een poes die vrij buiten mag lopen, hou haar dan binnen, vooral tijdens de laatste week/weken !
Beweging is goed tijdens de zwangerschap want het voorkomt overmatig overgewicht, een beetje aanmoediging tot spelen kan dus gerust, maar als uw poes geen zin heeft in beweging, forceer haar daar dan niet in.
Zwanger of niet?
Vanaf de 3de week kan u zelf gaan controleren of er eventueel sprake is van een geslaagde dekking, u kan dan de tepels van uw poes in het oog houden, en als deze wat donkerder van kleur worden, en de vacht rond de tepels een beetje is gaan wijken, dan wijst dit op een zwangerschap ! Let wel; bij sommige poezen kunnen de tepels aan het eind van de 2de week donkerder zijn, en bij anderen is dat dan weer rond de 4de week, ook dit is heel afhankelijk van de poes zelf, maar meestal is dit zichtbaar rond de 3de week. Verder kan u dan ook zelf voelen of er kittens aanwezig zijn, en soms kan u de “vruchtjes” (foetussen) zelfs tellen, dit kan d.m.v. palpatie. Palpatie is een bepaalde manier van voelen “in” de buik terwijl de poes op de pootjes staat, uiteraard voelt u bij deze methode aan de buitenkant (uitwendig) bij de poes, maar met een bepaalde handeling met lichte druk, waarbij op voorzichtige wijze gebruik wordt gemaakt van de vingers, betast men de baarmoeder. Het is echter af te raden om deze handeling toe te passen indien men er geen ervaring mee heeft, want u kan dan ook dingen fout gaan doen (zoals kittens bezeren), en tevens kan het erg oncomfortabel of zelfs pijnlijk zijn voor de poes. (Dieren-) artsen en ook heel wat fokkers weten wel hoe het moet, en hebben hierbij dan ook ervaring.
Als u zelf graag wil weten hoe het moet, en welke manier de meest correcte is, dan kan aan uw dierenarts eventueel vragen om het eens rustig uit te leggen, en voor te tonen. Als u het dan voor het eerst zelf gaat proberen, wees dan voorzichtig en blijf vooral rustig, katten voelen stress namelijk heel goed aan, en zullen dan zelf ook nerveus gaan worden. Wordt uw poes er nerveus van, of vindt ze het helemaal niet leuk dat u aan haar zit te prutsen, laat haar dan beter met rust, want sommige poezen vinden het helemaal niet leuk dat er iemand aan hun buikje komt wanneer ze zwanger zijn, en stress kan u maar beter vermijden tijdens de zwangerschap.
U kan echter ook een echografie laten nemen om zekerheid te hebben of uw poes al dan niet zwanger is. Dit kan het best vanaf de 5de week, omdat dan alles heel duidelijk zichtbaar is. U zal dan zien of er inderdaad kittens aanwezig zijn, en u ziet dan vooral ook de hartjes kloppen. Vaak kan men dan ook de kittens tellen of een goede schatting van het aantal kittens geven, maar dit is niet altijd mogelijk… bij grote nesten is dit vaak een stuk moeilijker, omdat men dan vaak niet weet welke kittens men al heeft geteld en welke niet, en soms zitten er dan ook kittens vlak achter mekaar waardoor men soms één of meerdere kittens vergeet te tellen. Een schatting of exacte weergave van het aantal is vaak wel prettig, omdat u bij de bevalling dan weet wanneer de gehele bevalling is afgelopen, en er geen kittens meer op komst zijn. Maar zoals eerder gezegd, kan men het aantal vaak niet exact meedelen, dus moet u bij de bevalling steeds alert zijn. Verrassingen komen namelijk wel vaker voor ! – Is de poes normaal steeds erg bang bij/van de dierenarts, of houdt ze absoluut niet van een autorit, dan valt een echografie te overwegen… want ook dit kan een stresssituatie zijn, en stress kan u tijdens de zwangerschap beter voorkomen. U weet zelf best hoe uw poes met zo’n situatie omgaat en hoe ze erop reageert, dus kan u het best uw keuze maken aan de hand daarvan; denk steeds aan het belang van de poes.
Rond de 7de week kan u de kittens duidelijk voelen bewegen & trappen als u de poes aait, of wanneer uw hand op haar buikje ligt.
Na ong. 35 dagen wordt de buik dikker, en zullen de melkklieren gaan ontwikkelen.
Na ong. 50 dagen zal de melkproductie op gang komen, en een paar dagen vóór de bevalling kan er een melkachtig vocht uit de tepels vloeien, bij andere poezen is dat vlak voor de bevalling (bijv. voor of tijdens de weeën).
Tijdens de laatste weken of dagen van de zwangerschap, kan de poes hevige nesteldrang gaan vertonen, dit zal u opmerken wanneer de poes in haar werpkist, doos, of bench hevig zal gaan woelen, en als het ware alle lakens, dekens, doeken door mekaar zal gaan gooien. En vaak gaat ze er vervolgens in slapen. Laat de poes rustig begaan, dit is een volkomen normaal gedrag. Leg alles weer netjes op z’n plaats wanneer de poes niet meer in de buurt is, maar verstoor haar niet tijdens dit gebeuren, want ze zal het niet snappen en kan zich gaan ergeren aan uw bemoeienis.
Sommige poezen vinden het tijdens de zwangerschap heel erg fijn om dicht in uw buurt te zijn, en vinden het erg aangenaam als u hun buikje zachtjes aait. Anderen kunnen dan weer ietwat afstandelijker zijn, en sommigen houden er helemaal niet van dat u hun buikje aait.
Indien er tijdens de zwangerschap sprake is van vaginale afscheiding, controleer dan hoe deze eruit ziet; is deze helder is en niet (abnormaal) vies ruikt, dan kan dit betekenen dat er een kitten is overleden, dit is erg jammer… maar ga niet meteen panikeren, want dit is vaak een selectie van de natuur (in vele gevallen was er dan iets ernstig mis met het kitten), en vaak komen de andere kittens dan gewoon gezond ter wereld op de aangegeven datum.
Is de afscheiding echter troebel en/of ruikt deze vies, dan kan dit ook betekenen dat er één of meerdere kittens zijn overleden, maar meestal is er dan ook al sprake van een infectie; baarmoederontsteking. In dit geval is de sterfte van de kittens ook meestal niet meer zo recent, en deze kunnen tijdens de bevalling dan ook al in staat van ontbinding zijn, en in vaak zijn ze zelfs al volledig geresorbeerd (= opgenomen in het lichaam van de poes, waardoor er in principe niks meer van het kitten overblijft, en er dus geen dood kitten meer geboren word). Ook in dit geval kunnen er nog levende kittens aanwezig zijn.
Let wel op! afscheiding betekent niet altijd dat er één of meerdere dode kittens aanwezig zijn, in sommige gevallen gaat de poes al een paar dagen of een week vóór de bevalling wat vloeien, en blijkt bij de bevalling alles gewoon in orde te zijn. Maar veelal wijst het op een probleem, dus kan u maar beter tijdig uw dierenarts op de hoogte brengen, zodat er indien nodig tijdig kan worden ingegrepen ! Een dood kitten, kan namelijk tijdens de weeën vast raken in de baarmoederhals, waardoor de rest van de bevalling belemmerd wordt, en de andere (gezonde) kittens & moederpoes gevaar lopen. In dit geval kan de moederpoes uitgeput raken, en/of kunnen er bloedingen optreden door het voortdurende persen zonder resultaat, en kunnen de andere kittens niet geboren worden, en kunnen ze verzwakken en/of overlijden. De dierenarts kan dan eerst proberen om de poes een weeën-opwekker toe te dienen om de weeën te versterken indien nodig, en kan een keizersnede gaan uitvoeren als dit niet zou helpen. In sommige gevallen zal de dierenarts meteen een keizersnede overwegen omdat de risico’s te groot zijn, en om zekerheid te hebben dat er geen verdere complicaties optreden.
Als er tijdens de zwangerschap sprake is van een overleden kitten, dan wordt dit kitten ook soms spontaan uit het lichaam gedreven, uw kat zal dan bevallen van een dood kitten, maar dit betekend niet altijd dat de bevalling dan gaat doorzetten, en de andere kittens te vroeg ter wereld zullen komen. Dit gebeurt soms wel, maar het is absoluut niet altijd het geval. Soms gaat de zwangerschap dan gewoon verder tot de uitgerekende datum.
Poezen bevallen dus tussen de 59ste & 70ste dag (meestal rond de 63ste-65ste dag), de kittens zijn op dag 59 reeds levensvatbaar, maar toch nog vrij fragiel, en daarnaast zijn de longen dan vaak nog iets te weinig ontwikkeld… het is dus beter om een paar dagen later te bevallen, de kittens hebben dan ook al een beter geboortegewicht. Tot dag 70 hoeft u uzelf nog niet echt ongerust te gaan maken, maar als de poes op dag 70 nog geen aanstalten maakt om te gaan bevallen, dan kan u het best eens contact opnemen met uw dierenarts. Het zou kunnen dat er een probleem is, of dat de bevalling niet gewoon spontaan op gang kan komen. Na dag 70 is er meestal sprake van een keizersnede, omdat de kittens dan ook al vaak te groot zijn om op natuurlijke wijze vlot ter wereld te komen, en ook om verdere problemen en/of complicaties te voorkomen.
Zorg ervoor dat u rond de bevallingsdatum niet te ver meer uit de buurt van uw poes gaat, want het is belangrijk dat u opmerkt wanneer deze gaat bevallen, en u meteen alles kunt gaan volgen om onmiddellijk te kunnen ingrijpen wanneer dit nodig zou zijn. Heel wat poezen bevallen probleemloos en vlot, maar elke bevalling is anders, en niet elke poes bevalt moeiteloos!
Kies hieronder de leukste katten gift:
